วช. จับมือ ม.มหิดล พัฒนาอาหารเสริมผู้สูงอายุ ให้คุณค่าทางอาหารสูงและช่วยป้องกันการสำลัก

จากปัญหาความเสื่อมสภาพของร่างกายทำให้ “ผู้สูงอายุ”เป็นกลุ่มวัยที่มีความเสี่ยงสูงต่อภาวะขาดสารอาหาร โดยมีสาเหตุมาจากหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นปัจจัยด้านร่างกาย เช่น เกิดปัญหาในการเคี้ยวอาหารเพราะฟันไม่แข็งแรง ตุ่มรับรสบริเวณลิ้นทำงานได้ไม่ดี ทำให้รับประทานอาหารแล้วรู้สึกไม่อร่อย หรือด้านจิตใจที่รู้สึกเบื่อหน่าย วิตกกังวล ต้องเผชิญกับโรคซึมเศร้า ซึ่งเป็นผลมาจากฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลง ทำให้ความอยากอาหารลดลง จึงเกิดการเจ็บป่วยได้ง่ายเพราะร่างกายได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ

ดร.วิภารัตน์  ดีอ่อง ผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ  เปิดเผยว่า จากผลการศึกษาพบว่ากลุ่มคนที่มีอายุมากกว่า 65 ปี หรือผู้สูงอายุส่วนใหญ่ มักจะประสบปัญหาการรับประทานอาหารที่มีโภชนาการที่ไม่เหมาะสม ซึ่งอาจจะนำไปสู่ภาวะของการขาดสารอาหาร หรือภาวะโภชนาการเกิน  ประกอบกับผู้สูงอายุส่วนมากมักมีโรคประจำตัว   ดังนั้น การได้รับอาหารบางอย่างมากเกินไป หรือน้อยเกินไป อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพที่ร้ายแรงสำหรับผู้สูงอายุได้  สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม (อว.) ให้ความสำคัญกับโภชนาการผู้สูงอายุ ได้สนับสนุนทุนวิจัยแก่คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล  เพื่อศึกษาวิจัย “การพัฒนาอาหารเหลวทางการแพทย์จากวัตถุดิบธรรมชาติเพื่อเป็นอาหารเสริมสำเร็จรูปที่ให้สารอาหารสมบูรณ์สำหรับผู้สูงอายุ”  โดย รศ.นพ.กรภัทร  มยุระสาคร เป็นหัวหน้าโครงการ ผู้ร่วมวิจัยประกอบด้วย นางสาวพิชญ์นันท์ มงคลสุจริตกุล และนางสาวบงกชพรรษ ปิ่นสวาสดิ์  

รศ.นพ. กรภัทร มยุระสาคร คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล เปิดเผยว่า ปัจจุบันประชากรผู้สูงอายุมีจำนวนเพิ่มมากขึ้น  และมักจะมีปัญหาสุขภาพตามมา เช่น ปัญหาด้านโภชนาการจึงทำให้ได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ  นอกจากนี้ก็ยังมีปัจจัยเสริมจากปัญหาความเสื่อมของร่างกายทำให้มีปัญหาในเรื่องการกลืนอาหารจึงทำให้เกิดการสำลัก  แม้ในกลุ่มผู้สูงอายุที่คิดว่าตัวเองมีสุขภาพดีแต่เมื่อทดสอบด้วยการส่องกล้องจะพบว่ามีการรั่วไหลของอาหารที่รับประทานลงไปสู่หลอดลม และอาจจะมีจำนวนมากกว่าร้อยละ 50 ของผู้สูงอายุทั่วไปที่มีอาการเหล่านี้ ดังนั้น โครงการฯ จึงได้พัฒาอาหารสำเร็จรูปสำหรับผู้สูงอายุที่ให้สารอาหารครบถ้วน  มีความข้นหนืดมากกว่าอาหารน้ำทั่วไปเพื่อป้องกันการสำลัก มีรสชาติถูกปากคนไทย เพราะผลิตจากวัตถุดิบที่หาได้ในประเทศ เช่น ถั่วเหลือง ไข่ เนื้อไก่ เห็ด งาดำ งาขาว  ในการรับประทานก็ไม่ต้องจัดเตรียมยุ่งยาก สะดวกและง่ายต่อการพกพา เพราะเป็นอาหารสำเร็จบรรจุในซอง เพียงฉีกซองใช้หลอดดูดก็สามารถรับประทานได้ทันที รูปแบบของอาหารจะคล้ายสมูทตี้ ลักษณะของตัวเนื้ออาหารจะมีความข้นหนืด สามารถช่วยชะลอการไหลลงหลอดลมได้มากกว่าอาหารเหลวที่มีอยู่ทั่วไปในท้องตลาด ให้คุณค่าทางสารอาหารครบทั้ง 5 หมู่ มีโปรตีนสูง คาร์โบไฮเดรตต่ำ ผู้สูงอายุทั่วไปสามารถรับประทานได้ เพื่อเสริมสุขภาพให้แข็งแรง สำหรับอาหารบางสูตร เช่น สูตรถั่วเหลืองผสมงาขาว และสูตรถั่วเหลืองผสมงาดำ นอกจากจะมีโปรตีนสูงแล้ว  ยังมีปริมาณน้ำตาลต่ำ ผู้ป่วยที่เป็นเบาหวานก็สามารถรับประทานได้  

จากการทำการวิจัยโดยเชิญอาสาสมัครผู้สูงอายุมาทำสอบรับประทานอาหารสูตรต่าง ๆ ที่ผลิตขึ้น  แล้วส่องกล้องเพื่อดูประสิทธิภาพในการกลืน พบว่าผู้สูงอายุมีความพึงพอใจอยู่ในระดับเดียวกับอาหารทางการแพทย์ที่ขายในท้องตลาด แต่จากลักษณะเนื้ออาหารที่มีความข้นหนืด สามารถช่วยชะลอการไหลลงหลอดลมได้มากกว่าอาหารเหลวโดยทั่วไป  ปัจจุบันผลิตออกมา 4 สูตร ขนาด 180 มิลลิลิตร เป็นทั้งอาหารคาวและอาหารหวาน คือ สูตรถั่วเหลืองผสมงาขาว ถั่วเหลือผสมงาดำ  และซุปไก่เห็ดชิตาเกะ (เห็ดหอม)  คาดว่าจะเริ่มออกจำหน่ายได้ภายในเดือนธันวาคมนี้  ระยะแรกในจำหน่ายในโรงพยาบาลและผ่านทางระบบออนไลน์