บ้านนี้มีรัก ปลูกผักกินเอง...

“บ้านนี้มีรัก ปลูกผักกินเอง”  พระราชดำริสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดไม่ได้ ที่กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงแบ่งเบาพระราชภาระของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในการสืบสาน รักษา และต่อยอด แนวพระราชดำริในเรื่องหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร โดยกระทรวงมหาดไทยน้อมนำพระราชดำรินี้ รับเป็นนโยบายนำไปขยายผล เพื่อสร้างความมั่นคงทางอาหารให้กับพี่น้องประชาชนอย่างยั่งยืน โดยหลายจังหวัดร่วมขับเคลื่อนโครงการอย่างคึกคักและต่อยอดโครงการ เพราะโครงการนี้จะเป็นการส่งเสริมให้พี่น้องประชาชนในทุกครัวเรือน ปลูกพืชผักสวนครัว สมุนไพร เพื่อลดรายจ่ายในการดำรงชีวิตประจำวันของประชาชน  เพื่อเป็นการขับเคลื่อนโครงการ “บ้านนี้มีรัก ปลูกผักกินเอง”  ตามพระราชดำริ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ต้องถูกต้องตามหลักเกณฑ์ของโครงการฯ ดังนี้คือ

1.ต้องใช้พื้นที่ว่างเปล่าให้เป็นประโยชน์ในการสร้างความมั่นคงด้านอาหาร

2.ผู้เข้าร่วมโครงการต้องเป็นคนที่มีจิตใจเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ และมีหลักการดำเนินชีวิตสอดคล้องกับหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง คือพอกิน พอใช้ พออยู่ พอร่มเย็น และเจือจานบุคคลอื่น สามารถดูแลตนเองและผู้อื่นได้ ผักที่จะปลูกต้องไม่น้อยกว่า 10 ชนิด ไม่ใช่ปลูกเล่นๆเพียง 2-3 ชนิดเท่านั้น  และแต่ละบ้านที่ปลูกต้องมีพืชผักต่างชนิดกันบ้านละ  3 ชนิด 

3.ต้องแลกเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์หรือต้นกล้า ด้วยการเก็บเมล็ดพันธุ์อย่างถูกต้องตามวิธี เพื่อความมั่นคงทางอาหารและความหลากหลายทางชีวภาพที่ยั่งยืน โดยเราสามารถเป็นแหล่งแจกจ่ายเมล็ดพันธุ์ได้ ซึ่งการแจกจ่ายนี้มีนัยสำคัญ  2 เรื่อง คือ แจกจ่ายเฉพาะหน้า นั่นคือแจกพืชผักเพื่อนำไปบริโภค และการแบ่งปันอย่างยั่งยืน นั่นคือแบ่งปันเมล็ดพันธุ์ไปปลูก เพื่อเป็นการยืนยันว่า  ในอนาคตเราจะไม่ขาดพืชพันธุ์อย่างแน่นอน

4. ครู ก. ( อาสาสมัครระดับจังหวัด) ต้องติดตามตรวจสอบ และให้การรับรองว่า มีการกระทำอย่างสม่ำเสมอ จริงจัง ไม่เลิกระหว่างโครงการ นั่นเพื่อความมั่นใจในความยั่งยืนและมั่นคงของมีพืชผักในการบริโภคอย่างยั่งยืน และเมื่อตรวจสอบแล้วพบว่า เป็นไปตามหลักเกณฑ์ของโครงการ และจริงจังสม่ำเสมอ ก็จะมีการมอบป้าย “บ้านนี้มีรัก ปลูกผักกินเอง” และทำรายงานขึ้นกราบบังคมทูลพระกรุณาทรงทราบ

ขอยกตัวอย่างพื้นที่ที่เข้าร่วมโครงการ เช่นชุมชนวัดบางสระเก้า ซึ่งเป็นชุมชนเล็กๆ และมีอัตลักษณ์โดดเด่นทางวัฒนธรรมท้องถิ่น เป็นชุมชนเกษตรกรรม มีพื้นที่ราบลุ่มปากแม่น้ำที่เชื่อมสู่ทะเลป่าชายเลน โดยชาวบ้านในตำบลมีอาชีพเกี่ยวข้องกับการทอเสื่อ ทำนา ทำสวนผลไม้ และการประมงพื้นบ้าน อย่างที่เรียก 3 น้ำ 9 นา คือ น้ำจืด น้ำเค็ม และน้ำกร่อย พร้อมทำนาข้าว นากก นาปอ นาบัว นาถั่ว นาข้าวโพด นามะพร้าว นามะนาว และนากุ้ง ประวัติท้องถิ่นแต่เดิม มีการเล่ากันว่า ในท้องที่นี้ได้มีช้างป่ามาอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก ทำให้ทางเดินของช้างเกิดเป็นร่องน้ำขนาดใหญ่ เมื่อฝนตกก็แปรสภาพเป็นคลองน้ำ และเมื่อเวลาช้างนอนจมปลักทำให้ดินยุบตัวเกิดเป็นสระขนาดใหญ่ ซึ่งมีทั้งสิ้น 9 สระ จึงเรียกท้องที่บริเวณนี้ว่า “บางสระเก้า”   โครงการส่งเสริมการขับเคลื่อนการดำเนินงานผู้นำจิตอาสาพัฒนาชุมชน ณ วัดบางสระเก้า หมู่ที่ 2 ตำบลบางสระเก้า อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรี โดยมีพระปลัดสาธิต สุจิณโณ ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดบางสระเก้า พาทีมงานเยี่ยมชม 

ศูนย์ผู้นำจิตอาสาพัฒนาชุมชนจังหวัดจันทบุรี แห่งนี้ จัดตั้งขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเฉลิมพระเกียรติและถวายเป็นพระราชกุศลพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 เนื่องในโอกาสเฉลิมพระชนมพรรษา 71 พรรษา ในวันที่ 28 กรกฏาคม 2565 และมุ่งหมายให้เป็นสถานที่บ่มเพาะภาวะผู้นำ ทักษะชีวิต ทักษะอาชีพ การพัฒนาคุณภาพชีวิตประชาชน และการบริหารจัดการชุมชน เพื่อการพึ่งพาตนเองอย่างยั่งยืน รวมทั้งเป็นศูนย์ประสานงานภาคีเครือข่ายจิตอาสาพัฒนาชุมชนระหว่างภาครัฐ ภาคประชาชน และภาคีการพัฒนาในพื้นที่ ทั้ง 7 ภาคส่วน ประกอบด้วย ภาครัฐ ศาสนา สถาบันการศึกษา เอกชน ประชาสังคม ประชาชน และประชาสัมพันธ์ โดยมีชุมชนเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ สร้างเสริมอุดมการณ์ การทำงานเพื่อสาธารณะในรูปแบบผู้นำจิตอาสาชุมชน ซึ่งจังหวัดจันทบุรี ได้รับความร่วมมือและความอนุเคราะห์จากวัดบางสระเก้าที่ได้ให้ใช้สถานที่ดำเนินการศูนย์เรียนรู้สร้างฐานการปลูกผักสวนครัว ณ บริเวณสวนปันสุขสร้างชาติ ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงวัดบางสระเก้า และการดำเนินงานโครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล”  พร้อมทั้งโครงการ บ้านนี้มีรัก ปลูกผักกินเอง ในพระราชดำริของสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มาขยายผลต่อยอดเพื่อสร้างความมั่นคงทางอาหารให้กับชุมชน  พระปลัดสาธิต สุจิณโณ ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดบางสระเก้าได้นำทีมงานวารสารชมแปลงสาธิตการปลูกผักปลอดภัย และกิจกรรมการพัฒนาชุมชนต่าง ๆ ในพื้นที่วัดตามหลัก “บวร” ให้คติธรรมคำสอน เกี่ยวกับการพัฒนาตามอัตลักษณ์ของพื้นที่ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อตนเอง และต่อชุมชนของบางสระเก้าในอนาคตต่อไป

                                                                          

เรื่องดลภัทร  การธราชว์